İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü (İOBM) sınırları içinde yer alan orman ekosistemlerini ekosistem temelli bir yaklaşımla haritalamak ve karakterize etmek amacıyla saha çalışması tamamlandı.
Orman amenajman haritaları, baskın türler, yaş sınıfları ve kapalılık derecesi gibi değerli bilgiler sunmasına rağmen, ağırlıklı olarak kapalı gövdeli ormanlara (kapalılık >%40) odaklanmaktadır. Ancak, seyrek ormanlar (kapalılık <%40) ve maki, meşe çalılıkları ve otlaklar gibi çalı formasyonları, ekonomik değerlerinin sınırlı olması nedeniyle çoğu zaman göz ardı edilmektedir. Oysa bu formasyonlar, biyolojik çeşitlilik açısından zengin olup, toprak stabilizasyonu, karbon tutulumu ve suyun tutulması gibi ekosistem hizmetlerinde önemli rol oynamaktadır. Avrupa ve Anadolu yakalarını kapsayan bu araştırma, bölgedeki farklı orman tiplerini, bitki örtüsünü ve ekosistemlerin sunduğu hizmetleri analiz etmeyi amaçladı.
Araştırma süresince, İstanbul’un orman ekosistemlerini daha iyi anlamak için saha gözlemleri ve mevcut orman amenajman haritaları birleştirilerek kapsamlı bir analiz yapıldı. Araştırma kapsamında toplam 85 örnekleme sahasında, 286 gözlem noktası belirlenmiştir. Bu noktaların 228’i Avrupa yakasında, 58’i Asya yakasında yer almaktadır. Gözlemler sırasında ağaç ve çalı katmanları incelenmiş, gölgelik kapalılık oranları ve alt tabaka örtüşme yüzdeleri gibi yapısal özellikler kaydedilmiştir.
Genellikle ekonomik değeri düşük olduğu düşünülen seyrek ormanlar, çalı formasyonları (maki, meşe çalılıkları, otlaklar) ve karışık orman yapıları, ekosistem açısından kritik işlevlere sahiptir:
Toprak Erozyonunu Önleme: Çalı katmanının alt örtü kaplama oranı, toprağın stabilizasyonunu artırarak erozyon riskini azaltmaktadır.
Karbon Tutulumu: Bu alanlar, atmosferdeki karbonu emerek iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynamaktadır.
Su Tutulumu ve Hidrolojik Döngüye Katkı: Seyrek orman ve çalı alanları, yağmur suyunun toprakta tutulmasını sağlayarak su döngüsüne katkıda bulunur.
Biyolojik Çeşitliliğin Desteklenmesi: Az temsil edilen ekosistemler, birçok bitki ve hayvan türü için önemli habitatlar sağlamaktadır.
Çalışma, özellikle farklı orman tiplerinin mekânsal dağılımını ve ekosistem hizmetleri üzerindeki etkilerini değerlendirmek adına önemli bir kaynak oluşturmuştur. Raporun devamı için tıklayınız.
